1. ΝΕΥΡΟΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

• Διαταραχή Διανοητικής Ανάπτυξης

Μερικές φορές ονομάζεται διανοητική αναπηρία. Αυτός ο τύπος αναπτυξιακής διαταραχής ξεκινά πριν από την ηλικία των 18 ετών και χαρακτηρίζεται από περιορισμούς τόσο στη διανοητική λειτουργία όσο και στις προσαρμοστικές συμπεριφορές.

Οι περιορισμοί στη διανοητική λειτουργία εντοπίζονται συχνά μέσω της χρήσης τεστ IQ, με μια βαθμολογία IQ κάτω από 70 συχνά να υποδηλώνει την παρουσία περιορισμού. Οι προσαρμοστικές συμπεριφορές είναι εκείνες που περιλαμβάνουν πρακτικές, καθημερινές δεξιότητες όπως η αυτοφροντίδα, η κοινωνική αλληλεπίδραση και οι δεξιότητες διαβίωσης. 

• Αναπτυξιακή Καθυστέρηση

Αυτή η διάγνωση αφορά αναπτυξιακές διαταραχές σε παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών. Τέτοιες καθυστερήσεις σχετίζονται με τη γνωστική λειτουργία, την κοινωνική λειτουργία, την ομιλία, τη γλώσσα και τις κινητικές δεξιότητες.

Γενικά θεωρείται ως μια προσωρινή διάγνωση που εφαρμόζεται σε παιδιά που είναι ακόμη πολύ μικρά για να κάνουν τυποποιημένα τεστ IQ. Μόλις τα παιδιά φτάσουν στην ηλικία όπου μπορούν να κάνουν ένα τυποποιημένο τεστ νοημοσύνης, μπορεί να διαγνωστούν με διαταραχή πνευματικής ανάπτυξης.

• Διαταραχές Επικοινωνίας

Αυτές οι διαταραχές είναι εκείνες που επηρεάζουν την ικανότητα χρήσης, κατανόησης ή ανίχνευσης της γλώσσας και της ομιλίας. Το DSM-5 προσδιορίζει τέσσερις διαφορετικούς υποτύπους διαταραχών επικοινωνίας: γλωσσική διαταραχή, διαταραχή ήχου ομιλίας, διαταραχή ευχέρειας έναρξης της παιδικής ηλικίας (τραύλισμα) και κοινωνική (πραγματική) διαταραχή επικοινωνίας.

• Διαταραχές στο Φάσμα του Αυτισμού

Ο αυτισμός χαρακτηρίζεται από επίμονα ελλείμματα στην κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία σε πολλούς τομείς της ζωής, καθώς και από περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα μοτίβα συμπεριφορών.

Το DSM διευκρινίζει ότι τα συμπτώματα της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού πρέπει να υπάρχουν κατά την πρώιμη αναπτυξιακή περίοδο, και ότι αυτά τα συμπτώματα πρέπει να προκαλούν σημαντική βλάβη σε σημαντικούς τομείς της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής και επαγγελματικής λειτουργικότητας.

• Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

Η ΔΕΠ-Υ χαρακτηρίζεται από ένα επίμονο μοτίβο υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας ή/και απροσεξίας, που παρεμβαίνει στη λειτουργικότητα και εμφανίζεται σε δύο ή περισσότερα περιβάλλοντα όπως στο σπίτι, στην εργασία, στο σχολείο και σε κοινωνικές καταστάσεις.

Το DSM-5 διευκρινίζει ότι αρκετά από τα συμπτώματα πρέπει να ήταν παρόντα πριν από την ηλικία των 12 ετών, και ότι αυτά τα συμπτώματα πρέπει να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνική, επαγγελματική ή ακαδημαϊκή λειτουργία.

 

2. ΔΙΠΟΛΙΚΕΣ & ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

• Ορισμός της Διπολικής Διαταραχής

Η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από αλλαγές στη διάθεση καθώς και αλλαγές στη δραστηριότητα και τα επίπεδα ενέργειας. Η διαταραχή συχνά περιλαμβάνει αλλαγές μεταξύ ανυψωμένων διαθέσεων και περιόδων κατάθλιψης. Τέτοιες αυξημένες διαθέσεις μπορούν να προφέρονται και αναφέρονται είτε ως μανία είτε ως υπομανία.

• Μανία

Η μανία χαρακτηρίζεται από μια ευδιάκριτη περίοδο ανυψωμένης, επεκτατικής ή ευερέθιστης διάθεσης που συνοδεύεται από αυξημένη δραστηριότητα και ενέργεια. Οι περίοδοι μανίας χαρακτηρίζονται μερικές φορές από αισθήματα απόσπασης της προσοχής, ευερεθιστότητας και υπερβολικής αυτοπεποίθησης.

Τα άτομα που βιώνουν μανία είναι πιο επιρρεπή να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες που μπορεί να έχουν αρνητικές μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως τα τυχερά παιχνίδια και τα ψώνια.

Όταν η μανία εξελίσσεται, υπάρχει επίσης η πιθανότητα ψυχωσικών συμπτωμάτων, όπως μεγαλεπήβολες αυταπάτες και παραισθήσεις. Ενώ η μανία εμφανίζεται με τη διπολική διαταραχή Ι, η υπομανία είναι δείκτης της διπολικής ΙΙ. Τα υπομανιακά επεισόδια χαρακτηρίζονται από αυξημένες, επεκτατικές ή ευερέθιστες διαθέσεις όπως τα μανιακά επεισόδια. Ωστόσο, η υπομανία είναι λιγότερο σοβαρή και γενικά μικρότερη σε διάρκεια από τη μανία.

• Καταθλιπτικά Επεισόδια

Αυτά τα επεισόδια χαρακτηρίζονται από αισθήματα καταθλιπτικής ή θλιβερής διάθεσης, μαζί με έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν αισθήματα ενοχής, κόπωσης και ευερεθιστότητας. Κατά τη διάρκεια μιας καταθλιπτικής περιόδου, τα άτομα με διπολική διαταραχή μπορεί να χάσουν το ενδιαφέρον τους για δραστηριότητες που απολάμβαναν προηγουμένως, να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στον ύπνο και ακόμη και να κάνουν σκέψεις αυτοκτονίας.

Τόσο τα μανιακά όσο και τα καταθλιπτικά επεισόδια μπορεί να είναι τρομακτικά τόσο για το άτομο που βιώνει αυτά τα συμπτώματα όσο και για την οικογένεια, τους φίλους και άλλα αγαπημένα πρόσωπα που παρατηρούν αυτές τις συμπεριφορές και αλλαγές στη διάθεση. Ευτυχώς, οι κατάλληλες και αποτελεσματικές θεραπείες, οι οποίες συχνά περιλαμβάνουν φάρμακα και ψυχοθεραπεία, μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με διπολική διαταραχή να διαχειριστούν με επιτυχία τα συμπτώματά τους.

 

3. ΑΓΧΩΔΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

• Ορισμός των Αγχωδών Διαταραχών

Οι αγχώδεις διαταραχές χαρακτηρίζονται από υπερβολικό και επίμονο φόβο, ανησυχία, άγχος και σχετικές διαταραχές συμπεριφοράς. Ο φόβος περιλαμβάνει μια συναισθηματική απάντηση σε μια απειλή, είτε αυτή η απειλή είναι πραγματική είτε αντιληπτή. Το άγχος περιλαμβάνει την προσμονή ότι μπορεί να προκύψει μια μελλοντική απειλή.

• Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή

Αυτή η διαταραχή χαρακτηρίζεται από υπερβολική ανησυχία για τα καθημερινά γεγονότα. Ενώ κάποιο άγχος και ανησυχία είναι ένα κοινό μέρος της ζωής, η GAD περιλαμβάνει ανησυχία που είναι τόσο υπερβολική που παρεμποδίζει την ευημερία και τη λειτουργία ενός ατόμου.

• Διαταραχή Κοινωνικού Άγχους

Η διαταραχή κοινωνικού άγχους είναι μια αρκετά συχνή ψυχολογική διαταραχή που περιλαμβάνει έναν παράλογο φόβο να σε παρακολουθούν, να σε κρίνουν, να σε ταπεινώσουν ή/και να σε ντροπιάσουν. Το άγχος που προκαλείται από αυτή τη διαταραχή μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή ενός ατόμου και να δυσκολέψει τη λειτουργία του στο σχολείο, στην εργασία και σε άλλα κοινωνικά περιβάλλοντα.

• Ειδικές Φοβίες

Αυτές οι φοβίες περιλαμβάνουν έναν ακραίο φόβο για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή μια κατάσταση στο περιβάλλον. Μερικά παραδείγματα κοινών ειδικών φοβιών περιλαμβάνουν τον φόβο για τις αράχνες, τον φόβο για τα ύψη ή τον φόβο για τα φίδια. 

Οι τέσσερις κύριοι τύποι συγκεκριμένων φοβιών περιλαμβάνουν φυσικά γεγονότα (βροντές, κεραυνοί, ανεμοστρόβιλοι), ιατρικές (ιατρικές επεμβάσεις, οδοντιατρικές επεμβάσεις, ιατρικός εξοπλισμός), ζώα (σκύλοι, φίδια, ζωύφια) και περιστασιακές (μικροί χώροι, έξοδος από το σπίτι, οδήγηση).

Όταν έρχονται αντιμέτωποι με το επίφοβο αντικείμενο ή κατάσταση, τα άτομα με φοβίες μπορεί να εμφανίσουν ναυτία, τρέμουλο, γρήγορο καρδιακό ρυθμό, ακόμη και φόβο θανάτου.

• Διαταραχή Πανικού

Αυτή η ψυχιατρική διαταραχή χαρακτηρίζεται από κρίσεις πανικού που μπορεί να φαίνονται ασυνήθιστες και χωρίς κανένα λόγο. Εξαιτίας αυτού, τα άτομα με διαταραχή πανικού βιώνουν συχνά άγχος και ανησυχία σχετικά με την πιθανότητα να υποστούν άλλη κρίση πανικού.

Οι άνθρωποι μπορεί να αρχίσουν να αποφεύγουν καταστάσεις και ρυθμίσεις όπου έχουν συμβεί επιθέσεις στο παρελθόν ή όπου μπορεί να συμβούν στο μέλλον. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει σημαντικές βλάβες σε πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής και να δυσχεράνει την εκτέλεση της καθημερινής ρουτίνας.

• Διαταραχή Άγχους Αποχωρισμού

Αυτή η κατάσταση είναι ένας τύπος αγχώδους διαταραχής που περιλαμβάνει υπερβολική ποσότητα φόβου ή άγχους που σχετίζεται με τον διαχωρισμό από τα άτομα προσκόλλησης. Οι άνθρωποι είναι συχνά εξοικειωμένοι με την ιδέα του άγχους αποχωρισμού, καθώς σχετίζεται με τον φόβο των μικρών παιδιών να είναι μακριά από τους γονείς τους, αλλά τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες μπορούν επίσης να το βιώσουν.

Το άτομο που εμφανίζει αυτά τα συμπτώματα μπορεί να αποφύγει να απομακρυνθεί από το σπίτι, να πάει στο σχολείο ή να παντρευτεί για να παραμείνει κοντά στη φιγούρα της προσκόλλησης.

 

4. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΤΡΑΥΜΑ & ΤΟ ΣΤΡΕΣ

• Οξεία Διαταραχή Στρες

Η οξεία διαταραχή στρες χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση σοβαρού άγχους για έως και ένα μήνα μετά την έκθεση σε ένα τραυματικό γεγονός. Μερικά παραδείγματα τραυματικών γεγονότων περιλαμβάνουν φυσικές καταστροφές, πόλεμο, ατυχήματα και μάρτυρες θανάτου.

Ως αποτέλεσμα, το άτομο μπορεί να εμφανίσει διασχιστικά συμπτώματα, όπως μια αίσθηση αλλοιωμένης πραγματικότητας, αδυναμία να θυμηθεί σημαντικές πτυχές του γεγονότος και ζωντανές αναδρομές σαν να επαναλαμβανόταν το συμβάν. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν μειωμένη συναισθηματική ανταπόκριση, οδυνηρές αναμνήσεις του τραύματος και δυσκολία να βιώσετε θετικά συναισθήματα.

• Διαταραχές Προσαρμογής

Οι διαταραχές προσαρμογής μπορεί να εμφανιστούν ως απάντηση σε μια ξαφνική αλλαγή όπως διαζύγιο, απώλεια εργασίας, τέλος μιας στενής σχέσης, μετακόμιση ή κάποια άλλη απώλεια ή απογοήτευση. Αυτός ο τύπος ψυχολογικής διαταραχής μπορεί να επηρεάσει τόσο παιδιά όσο και ενήλικες και χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως άγχος, ευερεθιστότητα, καταθλιπτική διάθεση, ανησυχία, θυμό, απελπισία και αισθήματα απομόνωσης.

• Διαταραχές Μετατραυματικού Στρες (PTSD)

Το PTSD μπορεί να αναπτυχθεί αφού ένα άτομο έχει βιώσει έκθεση σε πραγματικό ή απειλούμενο θάνατο, σοβαρό τραυματισμό ή σεξουαλική βία. Τα συμπτώματα του PTSD περιλαμβάνουν επεισόδια αναβίωσης ή επανεμφάνισης του γεγονότος, αποφυγή πραγμάτων που υπενθυμίζουν στο άτομο το συμβάν, αίσθημα έξαρσης και αρνητικές σκέψεις.

Εφιάλτες, αναδρομές στο παρελθόν, εκρήξεις θυμού, δυσκολία συγκέντρωσης, υπερβολική απόκριση ξαφνιάσματος και δυσκολία να θυμηθούμε πτυχές του γεγονότος είναι μόνο από μερικά πιθανά συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσουν τα άτομα με PTSD.

• Διαταραχή Αντιδραστικής Προσκόλλησης

Η διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης μπορεί να προκύψει όταν τα παιδιά δεν δημιουργούν υγιείς σχέσεις και δεσμούς με ενήλικες φροντιστές κατά τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας. Τα συμπτώματα της διαταραχής περιλαμβάνουν την απόσυρση από ενήλικες φροντιστές και κοινωνικές και συναισθηματικές διαταραχές που προκύπτουν από πρότυπα ανεπαρκούς φροντίδας και παραμέλησης.

 

5. ΔΙΑΣΧΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

• Ορισμός των Διασχιστικών Διαταραχών

Οι διασχιστικές διαταραχές είναι ψυχολογικές διαταραχές που περιλαμβάνουν διάσπαση ή διακοπή σε πτυχές τους συνείδησης, συμπεριλαμβανομένης τους ταυτότητας και τους μνήμης.

• Διασχιστική Αμνησία

Αυτή η διαταραχή περιλαμβάνει μια προσωρινή απώλεια μνήμης ως αποτέλεσμα τους διάσπασης. Σε τους περιπτώσεις, αυτή η απώλεια μνήμης, η οποία μπορεί να διαρκέσει μόνο για μια σύντομη περίοδο ή για πολλά χρόνια, είναι αποτέλεσμα κάποιου τύπου ψυχολογικού τραύματος.

Η διασχιστική αμνησία είναι κάτι πολύ περισσότερο από απλή λήθη. Όσοι εμφανίζουν αυτή τη διαταραχή μπορεί να θυμούνται κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με γεγονότα, αλλά μπορεί να μην θυμούνται τους λεπτομέρειες γύρω από μια καθορισμένη χρονική περίοδο.

• Διαταραχή Διασχιστικής Ταυτότητας

Παλαιότερα γνωστή ως διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας, η διασπαστική διαταραχή ταυτότητας περιλαμβάνει την παρουσία δύο ή περισσότερων διαφορετικών ταυτοτήτων ή προσωπικοτήτων σε ένα άτομο. Κάθε μία από αυτές τους προσωπικότητες έχει τον δικό τους τρόπο αντίληψης και αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον.

Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή βιώνουν αλλαγές στη συμπεριφορά, τη μνήμη, την αντίληψη, τη συναισθηματική απόκριση και τη συνείδηση.

• Διαταραχή Αποπροσωποποίησης / Αποπραγμάτωσης

Η διαταραχή αποπροσωποποίησης/αποπραγματοποίησης χαρακτηρίζεται από το να βιώνει κανείς μια αίσθηση ότι βρίσκεται έξω από το σώμα του (αποπροσωποποίηση) και να είναι αποσυνδεδεμένος από την πραγματικότητα (αποπραγματοποίηση). Οι άνθρωποι που έχουν αυτή τη διαταραχή συχνά αισθάνονται μια αίσθηση μη πραγματικότητας και μια ακούσια αποσύνδεση από τους δικές τους μνήμες, συναισθήματα και συνείδηση.

 

6. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ

• Ορισμός των Διαταραχών Σωματικών Συμπτωμάτων

Παλαιότερα αναφερόμενες ως σωματόμορφες διαταραχές, αυτή η κατηγορία είναι τώρα γνωστή ως διαταραχές σωματικών συμπτωμάτων. Οι σωματικές διαταραχές συμπτωμάτων είναι μια κατηγορία ψυχολογικών διαταραχών που περιλαμβάνουν εμφανή σωματικά συμπτώματα που μπορεί να μην έχουν μια διαγνώσιμη φυσική αιτία.

Σε αντίθεση με προηγούμενους τρόπους σύλληψης αυτών των διαταραχών με βάση την απουσία ιατρικής εξήγησης για τα σωματικά συμπτώματα, η τρέχουσα διάγνωση δίνει έμφαση της ασυνήθιστες σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές που εμφανίζονται ως απόκριση σε αυτά τα συμπτώματα.

• Διαταραχή Σωματικών Συμπτωμάτων

Η διαταραχή των σωματικών συμπτωμάτων περιλαμβάνει μια ενασχόληση με σωματικά συμπτώματα που δυσκολεύουν τη λειτουργία. Αυτή η ενασχόληση με τα συμπτώματα οδηγεί σε συναισθηματική δυσφορία και δυσκολία αντιμετώπισης της καθημερινότητας.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα σωματικά συμπτώματα δεν υποδηλώνουν ότι τα άτομα προσποιούνται τον σωματικό πόνο, την κούραση ή άλλα συμπτώματα. Σε αυτήν την κατάσταση, δεν είναι τόσο τα πραγματικά σωματικά συμπτώματα που διαταράσσουν τη ζωή του ατόμου,όσο η ακραία αντίδραση και οι επακόλουθες συμπεριφορές.

• Αγχώδης Διαταραχή Ασθένειας

Η αγχώδης διαταραχή ασθένειας χαρακτηρίζεται από υπερβολική ανησυχία για μια αδιάγνωστη ιατρική κατάσταση. Όσοι αντιμετωπίζουν αυτήν την ψυχολογική διαταραχή ανησυχούν υπερβολικά για της λειτουργίες και της αισθήσεις του σώματος, είναι πεπεισμένοι ότι έχουν ή θα πάθουν μια σοβαρή ασθένεια και δεν καθησυχάζονται, ακόμη και όταν οι ιατρικές εξετάσεις δεν ανιχνεύουν καμία ασθένεια.

Η ενασχόληση με την ασθένεια προκαλεί σημαντικό άγχος και αγωνία. Οδηγεί της σε αλλαγές στη συμπεριφορά, της η αναζήτηση ιατρικών εξετάσεων/θεραπειών και η αποφυγή καταστάσεων που ενδέχεται να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία.

• Διαταραχή Μετατροπής

Η διαταραχή μετατροπής περιλαμβάνει την εμφάνιση κινητικών ή αισθητηριακών συμπτωμάτων που δεν διαθέτουν συμβατή νευρολογική ή ιατρική εξήγηση. Σε της περιπτώσεις, ένα άτομο αναπτύσσει τη διαταραχή αφού βιώσει έναν πραγματικό σωματικό τραυματισμό ή ένα αγχωτικό γεγονός, το οποίο στη συνέχεια έχει ως αποτέλεσμα μια ψυχολογική και συναισθηματική αντίδραση.

• Πλασματική Διαταραχή

Η πλασματική διαταραχή είχε τη δική της κατηγορία, αλλά τώρα περιλαμβάνεται στην κατηγορία σωματικών συμπτωμάτων και σχετικών διαταραχών του DSM-5. Μια πλασματική διαταραχή είναι όταν ένα άτομο σκόπιμα δημιουργεί, προσποιείται ή υπερβάλλει τα συμπτώματα της ασθένειας. Το σύνδρομο Munchausen, στο οποίο οι άνθρωποι προσποιούνται μια ασθένεια για να τραβήξουν την προσοχή, είναι μια σοβαρή μορφή πλασματικής διαταραχής.

 

7. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΙΤΙΣΗΣ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

• Νευρική Ανορεξία

Η νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται από περιορισμένη κατανάλωση τροφής, που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους. Μερικά άτομα με ανορεξία είναι λιποβαρή, ενώ άλλα μπορεί να έχουν μέτριο ή άνω του μέσου όρου βάρος. Όσοι εμφανίζουν αυτή τη διαταραχή έχουν επίσης μια ενασχόληση και φόβο να πάρουν βάρος καθώς και μια διαστρεβλωμένη άποψη για τη δική τους εμφάνιση και συμπεριφορά.

• Νευρική Βουλιμία

Η νευρική βουλιμία περιλαμβάνει την υπερφαγία και στη συνέχεια τη λήψη ακραίων μέτρων για την αντιστάθμιση αυτών των υπερφαγιών. Αυτές οι αντισταθμιστικές συμπεριφορές μπορεί να περιλαμβάνουν αυτοπροκαλούμενο εμετό, κατάχρηση καθαρτικών ή διουρητικών ή υπερβολική άσκηση.

• Διαταραχή Μηρυκασμού

Η διαταραχή του μηρυκασμού χαρακτηρίζεται από την παλινδρόμηση τροφής που έχει μασηθεί ή καταπιεί προηγουμένως για να τη φτύσει ή να την ξανακαταπιεί. Η διαταραχή του μηρυκασμού μπορεί να εμφανιστεί σε βρέφη, παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Είναι επίσης πιο συχνό σε άτομα που έχουν άγχος, κατάθλιψη ή άλλη ψυχιατρική διαταραχή.

Πρόσθετα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από αυτή τη συμπεριφορά περιλαμβάνουν την τερηδόνα, τα έλκη του οισοφάγου και τον υποσιτισμό.

• Διαταραχή Πίκα (Pica)

Το Pica περιλαμβάνει λαχτάρα και κατανάλωση μη διατροφικών ουσιών όπως βρωμιά, μπογιά ή σαπούνι. Το Pica είναι πιο συχνό στα μικρά παιδιά παρά στους ενήλικες, αλλά είναι επίσης γνωστό ότι εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών μπορεί επίσης να προκαλέσει πόθους εκτός τροφίμων σε ορισμένες περιπτώσεις

• Διαταραχή Υπερφαγίας

Η διαταραχή υπερφαγίας περιλαμβάνει επεισόδια υπερφαγίας όπου το άτομο καταναλώνει ασυνήθιστα μεγάλη ποσότητα φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα, όπως μερικές ώρες.

Τα άτομα με διαταραχή υπερφαγίας συχνά αισθάνονται ότι δεν έχουν κανέναν έλεγχο στη διατροφή τους. Τα επεισόδια υπερφαγίας πυροδοτούνται μερικές φορές από ορισμένα συναισθήματα, όπως το να νιώθετε χαρούμενοι, ανήσυχοι ή βαριεστημένοι ή μετά από αγχωτικά γεγονότα.

 

8. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΝΟΥ – ΕΓΡΗΓΟΡΣΗΣ

• Ναρκοληψία

Η ναρκοληψία είναι μια κατάσταση κατά την οποία οι άνθρωποι βιώνουν μια ανεξέλεγκτη ανάγκη για ύπνο. Τα άτομα με ναρκοληψία μπορεί να εμφανίσουν ξαφνική απώλεια μυϊκού τόνου, γνωστή και ως καταπληξία.

Είναι επίσης επιρρεπείς σε υπναγωγικές ψευδαισθήσεις, οι οποίες συμβαίνουν καθώς κάποιος αποκοιμιέται, και σε υπνοπομπικές ψευδαισθήσεις, οι οποίες συμβαίνουν καθώς κάποιος ξυπνά.

• Διαταραχή Αϋπνίας

Η διαταραχή αϋπνίας περιλαμβάνει την αδυναμία να κοιμηθείς αρκετά για να νιώθεις ξεκούραστος. Ενώ όλοι οι άνθρωποι βιώνουν δυσκολίες στον ύπνο και διακοπές κάποια στιγμή, η αϋπνία θεωρείται διαταραχή όταν συνοδεύεται από σημαντική ενόχληση ή εξασθένηση με την πάροδο του χρόνου.

• Υπερϋπνία

Η διαταραχή χαρακτηρίζεται από υπερβολική υπνηλία παρά την επαρκή περίοδο κυρίως ύπνου. Τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορεί να αποκοιμηθούν κατά τη διάρκεια της ημέρας σε ακατάλληλες ώρες, όπως στη δουλειά και στο σχολείο.

• Διαταραχές Ύπνου που σχετίζονται με την Αναπνοή

Οι διαταραχές ύπνου που σχετίζονται με την αναπνοή είναι αυτές που περιλαμβάνουν αναπνευστικές ανωμαλίες – όπως η άπνοια ύπνου – που μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτά τα αναπνευστικά προβλήματα μπορεί να οδηγήσουν σε σύντομες διακοπές στον ύπνο, που με τη σειρά τους μπορεί να οδηγήσουν σε άλλα προβλήματα όπως αϋπνία και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.

• Παραϋπνίες

Η παραϋπνία είναι ένας όρος που περιγράφει διαταραχές ύπνου που παρουσιάζουν ασυνήθιστες συμπεριφορές. Τέτοιες διαταραχές περιλαμβάνουν την υπνοβασία, τους τρόμους ύπνου, την ομιλία στον ύπνο και την υπνική κατανάλωση.

• Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μια νευρολογική πάθηση που περιλαμβάνει άβολες αισθήσεις στα πόδια και ακαταμάχητη επιθυμία να κινηθούν τα πόδια για να ανακουφιστούν οι αισθήσεις. Τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορεί να αισθάνονται τράβηγμα, ερπυσμό, κάψιμο και σέρνεται στα πόδια τους με αποτέλεσμα μια υπερβολική κίνηση που στη συνέχεια παρεμβαίνει στον ύπνο.

 

9. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗΣ, ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΑΡΟΡΜΗΣΕΩΝ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

• Ορισμός Διαταραχών Αναστάτωσης, Ελέγχου Παρορμήσεων & Συμπεριφοράς

Οι διαταραχές αναστάτωσης, ελέγχου παρορμήσεων και συμπεριφοράς είναι αυτές που περιλαμβάνουν αδυναμία ελέγχου των συναισθημάτων και των συμπεριφορών, με αποτέλεσμα να βλάψει τον εαυτό του ή τους άλλους.

Αυτές οι προκλήσεις με τη συναισθηματική και συμπεριφορική ρύθμιση χαρακτηρίζονται από ενέργειες που παραβιάζουν τα δικαιώματα των άλλων, όπως η καταστροφή περιουσίας ή η σωματική επιθετικότητα ή/και εκείνες που έρχονται σε αντίθεση με κοινωνικούς κανόνες, πρόσωπα εξουσίας και νόμους.

Κλεπτομανία: Η κλεπτομανία περιλαμβάνει την αδυναμία ελέγχου της παρόρμησης για κλοπή. Οι άνθρωποι που έχουν κλεπτομανία συχνά κλέβουν πράγματα που δεν χρειάζονται πραγματικά ή που δεν έχουν πραγματική χρηματική αξία. Όσοι πάσχουν από αυτήν την πάθηση βιώνουν κλιμακούμενη ένταση πριν διαπράξουν μια κλοπή και αισθάνονται ανακούφιση και ικανοποίηση μετά.

Πυρομανία: Η πυρομανία περιλαμβάνει μια γοητεία με τη φωτιά που έχει ως αποτέλεσμα πράξεις πυρκαγιάς που θέτουν σε κίνδυνο τον εαυτό και τους άλλους. Άνθρωποι που παλεύουν με την πυρομανία σκόπιμα και σκόπιμα έχουν βάλει φωτιές περισσότερες από μία φορές. Βιώνουν επίσης ένταση και συναισθηματική διέγερση πριν βάλουν φωτιά.

Διαλείπουσα Εκρηκτική Διαταραχή: Η διαλείπουσα εκρηκτική διαταραχή χαρακτηρίζεται από σύντομες εκρήξεις θυμού και βίας που είναι δυσανάλογες με την κατάσταση. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή μπορεί να ξεσπάσουν σε ξεσπάσματα θυμού ή βίαιες ενέργειες ως απάντηση σε καθημερινές ενοχλήσεις ή απογοητεύσεις.

Διαταραχή Διαγωγής: Η διαταραχή διαγωγής είναι μια κατάσταση που διαγιγνώσκεται σε παιδιά και εφήβους κάτω των 18 ετών που παραβιάζουν τακτικά τους κοινωνικούς κανόνες και τα δικαιώματα των άλλων. Τα παιδιά με αυτή τη διαταραχή εκδηλώνουν επιθετικότητα προς ανθρώπους και ζώα, καταστρέφουν περιουσίες, κλέβουν και εξαπατούν και παραβιάζουν άλλους κανόνες και νόμους. Αυτές οι συμπεριφορές έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικά προβλήματα στην ακαδημαϊκή ή κοινωνική λειτουργία του παιδιού.

Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή: Η εναντιωματική προκλητική διαταραχή ξεκινά πριν από την ηλικία των 18 ετών και χαρακτηρίζεται από περιφρόνηση, ευερεθιστότητα, θυμό, επιθετικότητα και εκδικητικό χαρακτήρα. Ενώ όλα τα απιδιά συμπεριφέρονται προκλητικά μερικές φορές, τα παιδιά με εναντιωματική προκλητική διαταραχή αρνούνται να συμμορφωθούν με τα αιτήματα των ενηλίκων σχεδόν όλη την ώρα και εμπλέκονται σε συμπεριφορές για να ενοχλήσουν σκόπιμα τους άλλους.

 

10. ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

• Κατηγορίες Καταθλιπτικών Διαταραχών

Η κατηγορία των καταθλιπτικών διαταραχών περιλαμβάνει μια σειρά από καταστάσεις. Χαρακτηρίζονται όλες από την παρουσία θλιβερών, άδειων ή ευερέθιστων διαθέσεων που συνοδεύονται από σωματικά και γνωστικά συμπτώματα. Διαφέρουν ως προς τη διάρκεια, το χρόνο και τις αιτίες. Ορισμένες διαταραχές περιλαμβάνουν:

Διαταραχή απορρύθμισης της διάθεσης: Μια παιδική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υπερβολικό θυμό και ευερεθιστότητα. Τα παιδιά εμφανίζουν συχνές και έντονες εκρήξεις θυμού.

Μείζονα καταθλιπτική διαταραχή: Μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες και καταθλιπτική διάθεση που οδηγεί σε σημαντικές βλάβες στον τρόπο λειτουργίας ενός ατόμου.

Επίμονη καταθλιπτική διαταραχή: Αυτός είναι ένας τύπος συνεχιζόμενης, χρόνιας κατάθλιψης που χαρακτηρίζεται από άλλα συμπτώματα κατάθλιψης. Ενώ τα συμπτώματα είναι συχνά λιγότερο σοβαρά, διαρκούν περισσότερο. Η διάγνωση απαιτεί να βιώσετε μια καταθλιπτική διάθεση τις περισσότερες ημέρες για μια περίοδο τουλάχιστον δύο ετών.

Άλλη καθορισμένη καταθλιπτική διαταραχή: Αυτή η διάγνωση αφορά περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα δεν πληρούν τα κριτήρια για τη διάγνωση μιας άλλης καταθλιπτικής διαταραχής, αλλά εξακολουθούν να δημιουργούν προβλήματα στη ζωή και τη λειτουργία του ατόμου.

Προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή: Αυτή η κατάσταση είναι μια μορφή προεμμηνορροϊκού συνδρόμου (PMS) που χαρακτηρίζεται από σημαντική κατάθλιψη, ευερεθιστότητα και άγχος που ξεκινά μια ή δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη της εμμήνου ρύσεως. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγες ημέρες μετά την αιμορραγία.

Καταθλιπτική διαταραχή που προκαλείται από ουσίες/φάρμακα: Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται όταν ένα άτομο εμφανίζει συμπτώματα καταθλιπτικής διαταραχής είτε κατά τη χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών είτε κατά την απόσυρση από μια ουσία.

Καταθλιπτική διαταραχή λόγω άλλης ιατρικής πάθησης: Αυτή η πάθηση διαγιγνώσκεται όταν το ιατρικό ιστορικό ενός ατόμου υποδηλώνει ότι τα καταθλιπτικά συμπτώματά του μπορεί να είναι αποτέλεσμα ιατρικής κατάστασης. Οι ιατρικές παθήσεις που μπορεί να συμβάλλουν ή να προκαλέσουν κατάθλιψη περιλαμβάνουν διαβήτη, εγκεφαλικό επεισόδιο, νόσο του Πάρκινσον, αυτοάνοσες καταστάσεις, καταστάσεις χρόνιου πόνου, καρκίνο, λοιμώξεις και HIV/AIDS.

• Συμπτώματα Καταθλιπτικών Διαταραχών

Οι καταθλιπτικές διαταραχές χαρακτηρίζονται όλες από συναισθήματα θλίψης και χαμηλής διάθεσης που είναι επίμονα και αρκετά σοβαρά ώστε να επηρεάζουν τη λειτουργία ενός ατόμου.

Τα κοινά συμπτώματα που μοιράζονται αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν τη δυσκολία στο αίσθημα παρακίνησης, την έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που απολάμβανες στο παρελθόν, τις διαταραχές του ύπνου και την κακή συγκέντρωση.

Τα διαγνωστικά κριτήρια ποικίλλουν για κάθε συγκεκριμένη πάθηση. Για τη μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, η διάγνωση απαιτεί από ένα άτομο να εμφανίσει πέντε ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα κατά την ίδια περίοδο δύο εβδομάδων.

Ένα από αυτά τα συμπτώματα πρέπει να περιλαμβάνει είτε καταθλιπτική διάθεση είτε απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για δραστηριότητες που απολαμβάνατε στο παρελθόν. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Σημαντική απώλεια ή αύξηση βάρους
• Μειωμένη ή αυξημένη όρεξη
• Διαταραχές ύπνου (αϋπνία ή υπερυπνία)
• Αισθήματα επιβράδυνσης της σωματικής δραστηριότητας ή ανησυχίας
• Έλλειψη ενέργειας ή κόπωση που διαρκεί το μεγαλύτερο μέρος ή όλη την ημέρα
• Αισθήματα ενοχής ή αναξιότητας
• Δυσκολία στη σκέψη ή στη συγκέντρωση
• Ενασχόληση με το θάνατο ή σκέψεις αυτοκτονίας

Οι θεραπείες για καταθλιπτικές διαταραχές συχνά περιλαμβάνουν συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής.

 

11. ΧΡΗΣΗ ΟΥΣΙΩΝ & ΕΘΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

• Διαταραχές Ουσιών

Οι διαταραχές που σχετίζονται με ουσίες είναι αυτές που περιλαμβάνουν την κατάχρηση διαφορετικών ουσιών όπως η κοκαΐνη , η μεθαμφεταμίνη, τα οπιούχα και το αλκοόλ.

Αυτές οι διαταραχές μπορεί να περιλαμβάνουν καταστάσεις που προκαλούνται από ουσίες που μπορεί να οδηγήσουν σε πολλές σχετικές διαγνώσεις, συμπεριλαμβανομένης της μέθης, της απόσυρσης ή της εμφάνισης ψύχωσης, άγχους και παραληρήματος. Παραδείγματα διαταραχών που σχετίζονται με ουσίες περιλαμβάνουν:

Διαταραχές που σχετίζονται με το αλκοόλ: Αυτές περιλαμβάνουν την κατανάλωση αλκοόλ.

Διαταραχές που σχετίζονται με την κάνναβη: Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν συμπτώματα όπως η χρήση περισσότερης μαριχουάνας από την αρχικά προβλεπόμενη, το αίσθημα αδυναμίας να τη σταματήσει και η συνέχιση της χρήσης της παρά τις δυσμενείς επιπτώσεις στη ζωή κάποιου.

Διαταραχές χρήσης εισπνεόμενων: Αυτές περιλαμβάνουν την εισπνοή αναθυμιάσεων από πράγματα όπως χρώματα ή διαλύτες. Όπως και με άλλες διαταραχές που σχετίζονται με ουσίες, τα άτομα με αυτή την πάθηση βιώνουν πόθους για την ουσία και δυσκολεύονται να ελέγξουν ή να σταματήσουν να εμπλέκονται σε αυτή τη συμπεριφορά.

Διαταραχή χρήσης διεγερτικών: Περιλαμβάνει τη χρήση διεγερτικών όπως η μεθαμφεταμίνη, οι αμφεταμίνες και η κοκαΐνη.

Διαταραχή χρήσης καπνού: Χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως κατανάλωση περισσότερου καπνού από το προβλεπόμενο, δυσκολία στο κόψιμο ή διακοπή του καπνίσματος, λαχτάρα και δυσμενείς κοινωνικές συνέπειες ως αποτέλεσμα της χρήσης καπνού.

• Διαταραχή Τζόγου

Το DSM-5 περιλαμβάνει επίσης τη διαταραχή του τζόγου σε αυτή την ταξινόμηση. Η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία εξηγεί ότι αυτή η αλλαγή «αντανακλά τα αυξανόμενα και σταθερά στοιχεία ότι ορισμένες συμπεριφορές, όπως ο τζόγος, ενεργοποιούν το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου με αποτελέσματα παρόμοια με εκείνα των ναρκωτικών κατάχρησης και ότι τα συμπτώματα της διαταραχής του τζόγου μοιάζουν με διαταραχές χρήσης ουσιών σε κάποιο βαθμό».

 

12. ΝΕΥΡΟΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Οι νευρογνωστικές διαταραχές χαρακτηρίζονται από επίκτητα ελλείμματα στη γνωστική λειτουργία. Αυτές οι διαταραχές δεν περιλαμβάνουν εκείνες στις οποίες η διαταραχή της γνωστικής λειτουργίας ήταν παρούσα κατά τη γέννηση ή νωρίς στη ζωή. Οι τύποι γνωστικών διαταραχών περιλαμβάνουν:

• Παραλήρημα

Το παραλήρημα είναι επίσης γνωστό ως οξεία κατάσταση σύγχυσης. Αυτή η διαταραχή αναπτύσσεται σε σύντομο χρονικό διάστημα — συνήθως μερικές ώρες ή λίγες ημέρες — και χαρακτηρίζεται από διαταραχές της προσοχής και της επίγνωσης.

• Άλλες Νευρογνωστικές Διαταραχές

Οι μείζονες και ήπιες νευρογνωστικές διαταραχές έχουν το κύριο χαρακτηριστικό της επίκτητης γνωστικής έκπτωσης σε έναν ή περισσότερους τομείς όπως η μνήμη, η προσοχή, η γλώσσα, η μάθηση και η αντίληψη.

Αυτές οι γνωστικές διαταραχές μπορεί να οφείλονται σε ιατρικές καταστάσεις όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ , η λοίμωξη HIV, η νόσος του Πάρκινσον, η χρήση ουσιών/φαρμάκων, η αγγειακή νόσος και άλλες.

 

13. ΦΑΣΜΑ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑΣ & ΑΛΛΕΣ ΨΥΧΩΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Η σχιζοφρένεια είναι μια χρόνια ψυχιατρική πάθηση που επηρεάζει τη σκέψη, το συναίσθημα και τη συμπεριφορά ενός ατόμου. Είναι μια πολύπλοκη, μακροχρόνια πάθηση που επηρεάζει λιγότερο από το 1% των ανθρώπων παγκοσμίως.

Τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-5 προσδιορίζουν ότι δύο ή περισσότερα συμπτώματα σχιζοφρένειας πρέπει να υπάρχουν για περίοδο τουλάχιστον ενός μήνα.

Ένα σύμπτωμα πρέπει να είναι ένα από τα ακόλουθα:

Παραισθήσεις: Πεποιθήσεις που συγκρούονται με την πραγματικότητα.

Ψευδαισθήσεις: Το άτομο βλέπει ή ακούει πράγματα που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα.

Αποδιοργανωμένος λόγος: Λέξεις που δεν ακολουθούν τους κανόνες της γλώσσας και μπορεί να είναι δύσκολο ή αδύνατο να κατανοηθούν.

Το δεύτερο σύμπτωμα μπορεί να είναι ένα από τα ακόλουθα:

Γενικευμένη αποδιοργανωμένη ή κατατονική συμπεριφορά : Συγχυσμένη σκέψη ή περίεργη συμπεριφορά ή κινήσεις.

«Αρνητικά» συμπτώματα : Η αδυναμία να ξεκινήσετε σχέδια, να μιλήσετε, να εκφράσετε συναισθήματα ή να αισθανθείτε ευχαρίστηση.

Η διάγνωση απαιτεί επίσης σημαντικές βλάβες στην κοινωνική ή επαγγελματική λειτουργικότητα για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών. Η έναρξη της σχιζοφρένειας είναι συνήθως στα τέλη της εφηβείας ή στις αρχές της δεκαετίας των ‘20, με τους άνδρες συνήθως να εμφανίζουν συμπτώματα νωρίτερα από τις γυναίκες. Τα προηγούμενα σημάδια της πάθησης που μπορεί να εμφανιστούν πριν από τη διάγνωση περιλαμβάνουν φτωχά κίνητρα, δύσκολες σχέσεις και κακή σχολική επίδοση.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας προτείνει ότι πολλοί παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της σχιζοφρένειας, όπως η γενετική, η χημεία του εγκεφάλου, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες και η χρήση ουσιών.

Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για τη σχιζοφρένεια, υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες που καθιστούν δυνατή τη διαχείριση των συμπτωμάτων της πάθησης. Οι θεραπείες συνήθως περιλαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα, ψυχοθεραπεία, αυτοδιαχείριση, εκπαίδευση και κοινωνική υποστήριξη.

 

14. ΙΔΕΟΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

• Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (Γενική Μορφή)

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που χαρακτηρίζεται από ιδεοληψίες και καταναγκασμούς που παρεμβαίνουν στην καθημερινή ζωή. Η ΙΨΔ ήταν παλαιότερα ταξινομημένη ως αγχώδης διαταραχή επειδή τα άτομα που επηρεάζονται από αυτή την ψυχική ασθένεια συχνά βιώνουν έντονο άγχος ως αποτέλεσμα ιδεοληπτικών σκέψεων. Μπορεί επίσης να συμμετέχουν σε εκτεταμένες τελετουργίες σε μια προσπάθεια να μειώσουν το άγχος που προκαλείται από εμμονές.

Στη νεότερη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5), η ΙΨΔ μεταφέρθηκε στη δική της κατηγορία διαταραχών «Ιδεοψυχαναγκαστικές και Σχετικές Διαταραχές». Οι σχετικές παθήσεις στην τάξη περιλαμβάνουν τη σωματοδυσμορφική διαταραχή, τη διαταραχή αποθησαυρισμού και την τριχοτιλλομανία.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της ΙΨΔ συνήθως εμφανίζονται σταδιακά και μπορεί να είναι μακροχρόνια εάν δεν αντιμετωπιστούν. Τα άτομα με ΙΨΔ μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα εμμονών, καταναγκασμού ή και τα δύο. Τέτοια συμπτώματα παρεμβαίνουν σε πολλούς τομείς της ζωής, συμπεριλαμβανομένου του σχολείου, της εργασίας, των σχέσεων και της κανονικής καθημερινής λειτουργίας.

Εμμονές

Οι ιδεοληψίες είναι σκέψεις, εικόνες ή ιδέες που δεν θα εξαφανιστούν, είναι ανεπιθύμητες και είναι εξαιρετικά οδυνηρές ή ανησυχητικές («Και αν μολυνθώ από μια θανατηφόρα ασθένεια;» ή «Κι αν πληγώσω κάποιον;»).

Μερικά κοινά συμπτώματα εμμονών περιλαμβάνουν:

• Επιθετικές σκέψεις για άλλους ανθρώπους ή τον εαυτό του.
• Μια ανάγκη να έχουμε τα πάντα με μια συγκεκριμένη σειρά.
• Φόβος για μικρόβια.
• Ανεπιθύμητες σκέψεις για απαγορευμένα ή ταμπού θέματα όπως το σεξ, η θρησκεία ή η βλάβη σε άλλους.

Καταναγκασμοί

Οι καταναγκασμοί είναι συμπεριφορές που πρέπει να γίνονται ξανά και ξανά για να ανακουφιστείτε από το άγχος. Οι καταναγκασμοί σχετίζονται συχνά με εμμονές. Για παράδειγμα, εάν έχετε εμμονή με τη μόλυνση, μπορεί να αισθάνεστε υποχρεωμένοι να πλένετε επανειλημμένα τα χέρια σας. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει πάντα.

Μερικοί συνηθισμένοι καταναγκασμοί περιλαμβάνουν:

• Μετρώντας τα πράγματα ξανά και ξανά.
• Υπερβολικό πλύσιμο ή καθάρισμα.
• Παραγγελία πραγμάτων με συγκεκριμένο ή συμμετρικό τρόπο.
• Επαναλαμβανόμενος έλεγχος (όπως έλεγχος ότι η πόρτα είναι κλειδωμένη ή ότι ο φούρνος είναι σβηστός).

Διάγνωση

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι δεν είναι όλες οι συνήθειες ή οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές συνώνυμες με τους καταναγκασμούς. Όλοι έχουν επαναλαμβανόμενες σκέψεις ή εμπλέκονται σε διπλό έλεγχο των πραγμάτων κατά καιρούς. Για να διαγνωστούν με ΙΨΔ, η εμπειρία τους χαρακτηρίζεται από:

• Αδυναμία ελέγχου των σκέψεων ή των συμπεριφορών τους, ακόμη και όταν αναγνωρίζουν ότι είναι υπερβολικές ή παράλογες.
• Ξοδεύοντας μια ώρα ή περισσότερο την ημέρα σε αυτές τις εμμονές και τους καταναγκασμούς.
• Αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων και διαταραχών στην καθημερινή ζωή εξαιτίας αυτών των σκέψεων και συμπεριφορών.
• Το να μην κερδίζεις ευχαρίστηση από σκέψεις ή συμπεριφορές, αλλά η συμμετοχή σε ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές μπορεί να προσφέρει μια σύντομη ανακούφιση από το άγχος που προκαλούν οι σκέψεις.

Η ΙΨΔ είναι μια σχετικά συχνή ασθένεια που επηρεάζει περίπου το 2,3% των ανθρώπων κατά τη  διάρκεια της ζωής τους. Βιώνεται εξίσου από άντρες και γυναίκες και επηρεάζει όλες τι φυλές και τους πολιτισμούς.

Η ΙΨΔ συνήθως ξεκινά γύρω στην ύστερη εφηβεία/νεανική ενήλικη ζωή, αν και μπορεί επίσης να επηρεαστούν τα μικρά παιδιά και οι έφηβοι. Οι γονείς και οι δάσκαλοι συχνά χάνουν την ΙΨΔ σε μικρά παιδιά και εφήβους, καθώς μπορεί να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να κρύψουν τα συμπτώματά τους.

Αιτίες

Τα ακριβή αίτια της ΙΨΔ δεν είναι γνωστά, αλλά υπάρχουν μερικοί παράγοντες που πιστεύεται ότι παίζουν ρόλο.

• Βιολογικοί παράγοντες : Μια θεωρία είναι ότι η ΙΨΔ προέρχεται από μια κατάρρευση του κυκλώματος στον εγκέφαλο που φιλτράρει ή «λογοκρίνει» τις πολλές σκέψεις, ιδέες και παρορμήσεις που έχουμε κάθε μέρα. Εάν έχετε ΙΨΔ, ο εγκέφαλός σας μπορεί να δυσκολεύεται να αποφασίσει ποιες σκέψεις και παρορμήσεις να απενεργοποιήσει. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να αντιμετωπίσετε εμμονές ή/και καταναγκασμούς. Η διάσπαση αυτού του συστήματος μπορεί να σχετίζεται με ανωμαλίες σεροτονίνης.
• Οικογενειακό ιστορικό: Μπορεί επίσης να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό της διαταραχής. Έρευνα έχει δείξει ότι εάν εσείς, ένας γονέας ή ένας αδερφός έχετε ΙΨΔ, υπάρχει 25% πιθανότητα να έχει και άλλο μέλος της οικογένειας.
• Γενετική: Αν και δεν έχει εντοπιστεί ένα μεμονωμένο «γονίδιο OCD», το OCD μπορεί να σχετίζεται με συγκεκριμένες ομάδες γονιδίων.
• Στρες: Το άγχος από την ανεργία, τις δυσκολίες στις σχέσεις, τα προβλήματα στο σχολείο, την ασθένεια ή τον τοκετό μπορεί να είναι ισχυροί ερεθισμοί για συμπτώματα ΙΨΔ.

Τα άτομα που είναι ευάλωτα στην ΙΨΔ περιγράφουν μια έντονη ανάγκη να ελέγχουν τις σκέψεις τους και την πεποίθηση ότι οι περίεργες ή ασυνήθιστες σκέψεις σημαίνουν ότι θα τρελαθούν ή θα χάσουν τον έλεγχο. Ενώ πολλοί άνθρωποι μπορεί να έχουν περίεργες ή ασυνήθιστες σκέψεις όταν αισθάνεστε άγχος, εάν είστε ευάλωτοι στην ΙΨΔ, μπορεί να είναι δύσκολο να αγνοήσετε ή να ξεχάσετε αυτές τις σκέψεις. Στην πραγματικότητα, επειδή αυτές οι σκέψεις φαίνονται τόσο επικίνδυνες, καταλήγετε να τις προσέχετε ακόμη περισσότερο, γεγονός που δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο.

Τύποι

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να εκδηλωθεί με μερικούς διαφορετικούς τρόπους. Μερικοί άνθρωποι βιώνουν μόνο εμμονές, άλλοι μόνο καταναγκασμούς, ενώ άλλοι βιώνουν και τα δύο. Δεν υπάρχουν επίσημοι υποτύποι της ΙΨΔ, αλλά η έρευνα δείχνει ότι οι πιο συνηθισμένες εμμονές και καταναγκασμοί τείνουν να επικεντρώνονται σε:

• Καθαριότητα ή φόβος μόλυνσης
• Ανάγκη για τάξη, συμμετρία ή τελειότητα
• Σκέψεις ταμπού
• Συλλογή ή αποθησαύριση

Ορισμένοι άλλοι τύποι ΙΨΔ που μπορεί να εμφανίσουν οι άνθρωποι περιλαμβάνουν συμπτώματα που επικεντρώνονται στον επανειλημμένο έλεγχο πραγμάτων, στην καταμέτρηση ορισμένων αντικειμένων και στον μηρυκασμό για ορισμένες σκέψεις ή θέματα.

Οι γονείς θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν έναν υποτύπο ΙΨΔ σε παιδιά που επιδεινώνεται ή προκαλείται από στρεπτόκοκκο λαιμό, κατά τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του παιδιού επιτίθεται στον εγκέφαλο. Αυτή η μορφή Παιδιατρικής Αυτοάνοσης Νευροψυχιατρικής Διαταραχής (PANDAS) της ΙΨΔ αντιπροσωπεύει το 25% των παιδιών που έχουν ΙΨΔ.

Σε αντίθεση με τη φυσιολογική ΙΨΔ, η οποία αναπτύσσεται αργά η ΙΨΔ του PANDAS αναπτύσσεται γρήγορα και έχει μια ποικιλία άλλων συμπτωμάτων που δεν σχετίζονται με τυπικές περιπτώσεις ΙΨΔ.

Θεραπευτική αγωγή

Οι θεραπείες για την ΙΨΔ μπορεί να περιλαμβάνουν φάρμακα, ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό των δύο.

• Φαρμακευτική αγωγή: Υπάρχει μια ποικιλία φαρμάκων που είναι αποτελεσματικά στη μείωση της συχνότητας και της σοβαρότητας των συμπτωμάτων της ΙΨΔ. Πολλά από τα φάρμακα που είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία της ΙΨΔ, όπως το Prozac (φλουοξετίνη), το Paxil (παροξετίνη), το Zoloft (σερτραλίνη), το Anafranil (κλομιπραμίνη) και το Luvox (φλουβοξαμίνη) επηρεάζουν τα επίπεδα σεροτονίνης.
• Ψυχοθεραπεία: Οι ψυχολογικές θεραπείες είναι επίσης εξαιρετικά αποτελεσματικές θεραπείες για τη μείωση της συχνότητας και της έντασης των συμπτωμάτων της ΙΨΔ. Οι αποτελεσματικές ψυχολογικές θεραπείες για την ΙΨΔ δίνουν έμφαση στις αλλαγές στη συμπεριφορά ή/και στις σκέψεις.

Όταν χρειάζεται, η ψυχοθεραπεία μπορεί να γίνει μόνη της ή σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή. Οι δύο κύριοι τύποι ψυχολογικών θεραπειών για την ΙΨΔ είναι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) και η θεραπεία έκθεσης και πρόληψης απόκρισης (ERP).

Προσωπική Αντιμετώπιση

Η ΙΨΔ είναι μια χρόνια, μακροχρόνια κατάσταση που μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου, επομένως είναι σημαντικό να λάβετε επαγγελματική θεραπεία. Εκτός από το να μιλήσετε με τον γιατρό σας ή τον επαγγελματία ψυχικής υγείας, υπάρχουν επίσης μια σειρά από στρατηγικές αυτοβοήθειας που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας:

• Εφαρμόστε καλές στρατηγικές αυτοεξυπηρέτησης που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε το άγχος. Το άγχος μπορεί συχνά να προκαλέσει συμπτώματα ΙΨΔ, επομένως είναι σημαντικό να βασίζεστε σε αποτελεσματικές και υγιείς μεθόδους αντιμετώπισης. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι διαταραχές ύπνου συνδέονται με πιο σοβαρά συμπτώματα ΙΨΔ. Επιπλέον, η τακτική σωματική άσκηση και η υγιεινή διατροφή είναι επιλογές τρόπου ζωής που μπορείτε να κάνετε που θα διευκολύνουν τη διαχείριση του άγχους και των ανησυχιών που σας ρίχνει η ζωή.
• Δοκιμάστε τεχνικές χαλάρωσης. Προσθέστε μερικά αποτελεσματικά εργαλεία όπως ο διαλογισμός, οι βαθιές αναπνοές, η οπτικοποίηση και η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση στα τελετουργικά χαλάρωσής σας.
• Βρείτε υποστήριξη. Εξετάστε το ενδεχόμενο να συμμετάσχετε σε μια ομάδα υποστήριξης ή σε κάποιο forum. Τέτοιες ομάδες μπορεί να είναι χρήσιμες για να μιλήσετε με άτομα που είχαν τις ίδιες εμπειρίες με εσάς. Η κοινωνική υποστήριξη είναι σημαντική για την ψυχική ευεξία και οι ομάδες υποστήριξης μπορούν να είναι μια χρήσιμη πηγή.

 

• Διαταραχή Σωματικής Δυσμορφίας

Η σωματική δυσμορφική διαταραχή (BDD) είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που χαρακτηρίζεται από μια ανθυγιεινή και υπερβολική ενασχόληση με τη φυσική εμφάνιση.

Όπου κάποιος με παραμορφωμένη εικόνα σώματος θα έτεινε να εστιάσει στο συνολικό φυσικό σχήμα ή μέγεθος, ένα άτομο με σωματική δυσμορφική διαταραχή θα εστιάσει εξαιρετικά σε ένα συγκεκριμένο μέρος του σώματος ή χαρακτηριστικό του σώματός του. Οι σκέψεις για το συγκεκριμένο ελάττωμά τους εμφανίζονται συχνά και μπορεί να γίνουν συντριπτικές, συχνά καταναλώνουν τις σκέψεις τους, αποτελώντας εμπόδιο στη γενική ευημερία και την καθημερινή τους λειτουργία.

Το BDD διαφέρει από τις κοινές ανησυχίες για την εικόνα του σώματος στο ότι οι σκέψεις είναι επίμονες και παρεμβατικές, προκαλούν σημαντική αγωνία και επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τη λειτουργικότητα. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι ότι το άτομο με BDD συχνά το απασχολεί ένα ελάττωμα ή ένα χαρακτηριστικό που είναι ελάχιστα αισθητό, ακόμη και ανύπαρκτο. Χαρακτηριστικά που οι άλλοι μπορεί να βλέπουν ως μια ελαφριά ατέλεια ή ταλαιπωρία (ή να μην τα βλέπουν καθόλου) γίνονται καταπιεστικά και αφόρητα, σε σημείο να απειλούν την ποιότητα της ζωής τους.

Συμπτώματα

Εάν έχετε να κάνετε με BDD, μπορεί συχνά να κατακλύζεστε από ενοχλητικές και επίμονες σκέψεις που σχετίζονται με ένα χαρακτηριστικό του σώματός σας, όπως σημάδι, ουλή, σχήμα ή συμμετρία ενός συγκεκριμένου μέρους του σώματος. Οι σκέψεις μπορούν να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή χωρίς προειδοποίηση και, ανεξάρτητα από το πόσο έντονα προσπαθείτε, πιθανότατα δυσκολεύεστε να σταματήσετε ή να αλλάξετε τις σκέψεις σας σχετικά με το αντιληπτό ελάττωμα.

Λόγω της επιμονής αυτών των σκέψεων, είναι πιθανό να αισθανθείτε μια σημαντική διαταραχή στην ποιότητα της ζωής σας. Μερικές από τις συμπεριφορές που μπορεί να επιδεικνύουν την εμφάνιση της BDD περιλαμβάνουν:

• Συχνή αλλαγή θέσεων του σώματος
• Χρήση ρούχων προς απόκρυψη ορισμένων μερών ή χαρακτηριστικών του σώματος.
• Υπερβολική περιποίηση.
• Υπερβολική χρήση μακιγιάζ.
• Υπερτονισμός άλλων μερών του σώματος ή σωματικών χαρακτηριστικών.
• Επανειλημμένος έλεγχος εμφάνισης στους καθρέφτες.
• Αναζήτηση αισθητικής επέμβασης ή άλλων επεμβάσεων.
• Αναζήτηση υπερβολικής επιβεβαίωσης από τους άλλους για αυτό το χαρακτηριστικό ή μέρος του σώματος.
• Επιλογή δέρματος.
• Χρήση αξεσουάρ όπως καπέλα, κασκόλ και γάντια.

Τα άτομα με BDD συχνά επιδίδονται σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν αυτές τις σωματικές ανησυχίες. Παρόλο που μπορούν να αφιερώνουν ώρες την ημέρα σε αυτές τις συμπεριφορές, οποιαδήποτε ανακούφιση είναι βραχύβια.

Το μέγεθος της αγωνίας που βιώνουν τα άτομα με BDD μπορεί να είναι τόσο έντονο που καθίσταται δύσκολο να εμπλακούν σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, να εκπληρώσουν ευθύνες, όπως το σχολείο ή την εργασία και, σε ακραίες περιπτώσεις, να φύγουν από το σπίτι.

Διάγνωση

Για να αποφύγουν να φανούν ματαιόδοξοι ή να μην ληφθούν σοβαρά υπόψη από τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, τα άτομα με BDD μπορεί να αγωνίζονται για ένα χρονικό διάστημα πριν εμφανιστούν και αναζητήσουν βοήθεια. Ακόμη και τότε, συχνά αποκαλύπτουν τις ανησυχίες τους σε έναν επαγγελματία υγείας, όπως έναν δερματολόγο, έναν χειρουργό αποκατάστασης ή τον οδοντίατρο, αντί σε έναν ψυχίατρο ή άλλο πάροχο ψυχικής υγείας.

Τα άτομα με BDD συχνά φοβούνται την κρίση των άλλων, παρόλο που το επίπεδο αγωνίας τους είναι τόσο υψηλό που επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής και τις σχέσεις τους.

Για να διαγνωστεί κλινικά με BDD, πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια:

1. Ενασχόληση με την εμφάνιση. Όχι μόνο πρέπει το άτομο να είναι απασχολημένο με ένα ή περισσότερα αντιληπτά ελαττώματα, αλλά είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι η προσοχή του εστιάζεται σε μια ελαφριά ατέλεια, κάτι που μετά βίας παρατηρείται ή παρατηρείται από άλλους ή δεν υπάρχει. Προκειμένου να θεωρηθεί «απασχολημένο» με το αντιληπτό ελάττωμα, το άτομο θα εμπλέκεται σε εμμονικές σκέψεις σχετικά με τα ελαττώματά του για ώρες την ημέρα.
2. Το άτομο εμπλέκεται σε επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά σε μια προσπάθεια να «διορθώσει» το αντιληπτό ελάττωμα. Οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές επιδεικνύονται σε μια προσπάθεια απόκρυψης, διόρθωσης ή ανταπόκρισης στο επίκεντρο της εμμονικής σκέψης. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να κοιτάζει επανειλημμένα στον καθρέφτη, να μαζεύει το δέρμα του, να αλλάζει ρούχα, να βάζει ξανά μακιγιάζ, να ζητά υπερβολικά επιβεβαίωση από άλλους κ.λπ.
3. Η ενασχόληση και οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές πρέπει να είναι κλινικά σημαντικές. Με άλλα λόγια, η στενοχώρια που βιώνει το άτομο πρέπει να είναι σε σημείο που η ποιότητα της ζωής του να υποβαθμίζεται σημαντικά. Η κοινωνική ζωή, το επάγγελμα του ατόμου (σχολείο ή εργασία) και άλλοι σημαντικοί τομείς της ζωής του πρέπει να επηρεαστούν δραστικά ως αποτέλεσμα αυτών των σκέψεων και συμπεριφορών.

Αιτίες

Δεν έχει εντοπιστεί μεμονωμένη αιτία για την εμφάνιση της BDD. Αυτή η διαταραχή θεωρείται ότι επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως:

• Ιστορικό κατάχρησης.
• Ένα συμβάν πυροδότησης.
• Ανωμαλίες του εγκεφάλου.
• Εκφοβισμός.
• Γενετική προδιάθεση.
• Κοινωνικές και διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις.

Σχετικές και Συνυπάρχουσες Διαταραχές

Έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει επικάλυψη μεταξύ BDD και άλλων διαταραχών ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα αγχώδεις διαταραχές όπως η OCD, η κοινωνική αγχώδης διαταραχή (SAD) και οι διαταραχές που σχετίζονται με ουσίες. Στο DSM-5, η BDD ανήκει στην κατηγορία των ιδεοψυχαναγκαστικών και συναφών διαταραχών.

Η έρευνα έχει δείξει ότι πάνω από το 60% των ατόμων με BDD έχουν αγχώδη διαταραχή στη διάρκεια της ζωής τους και το 38% είχε εντοπίσει κοινωνική φοβία. Η ενασχόληση με ένα αντιληπτό σωματικό ελάττωμα μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται απομονωμένοι και να ανησυχούν για οποιαδήποτε κοινωνική αλληλεπίδραση, οδηγώντας σε συναισθήματα απελπισίας και κατάθλιψης.

Αν και η ανθυγιεινή εικόνα σώματος συνδέεται συχνά με διατροφικές διαταραχές, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η σωματική δυσμορφία δεν σχετίζεται απαραίτητα με το βάρος ή την απώλεια βάρους. Για πολλούς με BDD, η εστίαση είναι σε ένα μέρος του σώματος όπως η μύτη, τα μαλλιά ή οι ουλές – πράγματα που οι διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές δεν θα άλλαζαν ή δεν θα επηρέαζαν.

Όταν η έμμονη εστίαση για κάποιον σχετίζεται συγκεκριμένα με το μέγεθος ενός μέρους του σώματος, όπως οι μηροί ή το μεσαίο τμήμα, η διατροφική διαταραχή μπορεί να λάβει χώρα σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί αυτό το αντιληπτό ελάττωμα. Υπολογίζεται ότι περίπου το 12% των ατόμων με BDD πληρούν επίσης τα κριτήρια για διατροφικές διαταραχές, όπως η ανορεξία και η βουλιμία.

Επικράτηση

Η BDD φαίνεται να επηρεάζει εξίσου άνδρες και γυναίκες, με εκτιμώμενο 2,5% των γυναικών και 2,2% των ανδρών να έχουν αυτή τη διαταραχή.

Αν και το BDD μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα σε οποιαδήποτε ηλικία, πολλοί αρχίζουν να εμφανίζουν σημεία και συμπεριφορές της διαταραχής γύρω στην ηλικία των 12 ή 13 ετών.

Τύποι

Αν και η υπερβολική εστίαση και προσοχή μπορεί να είναι σε διάφορα μέρη του σώματος, μερικά από τα πιο κοινά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν:

• Στήθος
• Μαλλιά
• Γεννητικά όργανα
• Μυϊκότητα ή μέγεθος ενός μέρους του σώματος
• Μύτη ή άλλα χαρακτηριστικά του προσώπου
• Συμμετρία (μαλλιά, χαρακτηριστικά προσώπου, μέρη σώματος)

Θεραπευτική αγωγή

Εάν εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο αντιμετωπίζετε BDD, μπορεί να αισθάνεστε απρόθυμοι να ξεκινήσετε ψυχιατρική θεραπεία. Είναι πολύ συνηθισμένο για όσους έχουν BDD να πιστεύουν ότι η ψυχιατρική θεραπεία δεν είναι η κατάλληλη λύση για τις ανησυχίες τους.

Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό να έχετε ήδη αναζητήσει βοήθεια με άλλους τρόπους, όπως με συμβούλους μακιγιάζ, μαλλιά και ρούχα, πλαστικούς χειρουργούς, αισθητικούς, δερματολόγους και οδοντίατρους (ανάλογα με το εν λόγω χαρακτηριστικό του σώματος). Όσοι έχουν BDD θέλουν να αντιμετωπιστεί το φυσικό τους «πρόβλημα». Θέλουν το αντιληπτό ελάττωμα να διορθωθεί, να μεταμορφωθεί ή να αφαιρεθεί.

Μπορεί να αισθάνεται τρομακτικό, αλλά η ψυχιατρική θεραπεία μπορεί να είναι πολύ ωφέλιμη, αντιμετωπίζοντας τυχόν σκέψεις και συναισθήματα γύρω από αυτές τις σωματικές ανησυχίες.

1. Ψυχοθεραπεία

Μια προσέγγιση που έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη θεραπεία της BDD είναι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT). Στην πραγματικότητα, η CBT είναι μια θεραπεία πρώτης γραμμής για την BDD. Περιλαμβάνει την αλλαγή των δυσπροσαρμοστικών σκέψεων και πεποιθήσεων που υπάρχουν στη διαταραχή. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει τεχνικές έκθεσης που στοχεύουν στη μείωση των επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών και σκέψεων γύρω από τις σωματικές ανησυχίες.

Είναι σημαντικό τα άτομα με σωματική δυσμορφική διαταραχή να δώσουν στον εαυτό τους επαρκή χρόνο για να είναι αποτελεσματική η ψυχοθεραπεία.

2. Φάρμακα

Επιπλέον, η χρήση φαρμάκων, ειδικά εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική στη μείωση ορισμένων από τα συμπτώματα της BDD. Αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται συχνά πιο αποτελεσματικά σε συνδυασμό με τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία.

3. Προσωπική αντιμετώπιση

Υπάρχουν επίσης πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να κάνετε τα συμπτώματα της πάθησης πιο διαχειρίσιμα. Αυτές οι στρατηγικές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αποφυγή σύγκρισης: Η κοινωνική σύγκριση είναι μια μεγάλη πρόκληση για πολλούς από εμάς, και ακόμη περισσότερο εάν ζείτε με BDD. Λόγω της ανασφάλειας γύρω από τα φυσικά χαρακτηριστικά και της τάσης να κρίνουμε τον εαυτό μας τόσο σκληρά, το να είμαστε κοντά με άλλους μπορεί να είναι προκλητικό και εκφοβιστικό.
• Διασφάλιση της ασφάλειάς σας: Η σωματική ασφάλεια είναι το κλειδί για τη θεραπεία της BDD. Μέχρι τη στιγμή που ένα άτομο έχει ξεκινήσει ψυχιατρική θεραπεία, είναι πιθανό να έχει ήδη δείξει κάποιες σωματικά ανθυγιεινές συμπεριφορές αντιμετώπισης, όπως το υπερβολικό μάζεμα του δέρματος ή η επιδίωξη μιας ποικιλίας μη βοηθητικών ιατρικών θεραπειών. Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να αφήσουν εσάς και τους αγαπημένους σας να μην αισθάνεστε καμία ελπίδα ότι η κατάσταση μπορεί να αλλάξει. Είναι σημαντικό αυτή η συμπεριφορά να θεωρείται όχι μόνο επιβλαβής για την ευημερία κάποιου, αλλά και αναποτελεσματική για την επίτευξη του στόχου της «διόρθωσης» ενός αντιληπτού ελαττώματος.
• Εστίαση στην αποδοχή του εαυτού: Αφού ξοδέψετε τόσο χρόνο εστιάζοντας σε προσωπικά ελαττώματα, η ιδέα της αποδοχής του εαυτού μπορεί να φαίνεται ξένη και μερικές φορές ακόμη και αδύνατη, αλλά με τη βοήθεια της θεραπείας μπορεί να είναι δυνατή η βελτίωση. Μιλήστε με τον εαυτό σας και προσπαθήστε να έρθετε σε μια κατάσταση μεγαλύτερης αποδοχής και συμπόνιας για τον εαυτό σας.

 

• Διαταραχή Αποθησαυρισμού

Πολλοί άνθρωποι περιγράφουν τον εαυτό τους ως «αρουραίο» (Pat rat), δηλαδή κάποιος που του αρέσει να συλλέγει αντικείμενα και δεν του αρέσει να πετάει πράγματα. Αν και πολλοί που ομολογούν ότι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία κάνουν κανονική ζωή, αποκτώντας και αποτυγχάνοντας να πετάξουν έναν μεγάλο αριθμό αντικειμένων που φαίνεται να έχουν μικρή ή καθόλου αξία για τους άλλους, όπως παλιά περιοδικά, κοντέινερ, ρούχα, βιβλία, ανεπιθύμητη αλληλογραφία, σημειώσεις ή λίστες , αυτό θα μπορούσε επίσης να είναι ένα σημάδι μιας ψυχικής ασθένειας που ονομάζεται «διαταραχή αποθησαυρισμού», μια κατάσταση που σχετίζεται με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Πότε η συλλογή αντικειμένων ξεπερνά τα όρια στη συσσώρευση;

Τα άτομα με διαταραχή αποθησαυρισμού όλων των τύπων έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Τους αρέσει να συλλέγουν πράγματα. Ωστόσο, τα είδη των αντικειμένων που συλλέγονται, η σημασία που έχουν τα συλλεγμένα αντικείμενα για το άτομο και ο τρόπος με τον οποίο η συλλογή επηρεάζει τη ζωή του ατόμου κάνουν όλη τη διαφορά μεταξύ του να είσαι άπληστος συλλέκτης και του ψυχαναγκαστικού συλλέκτη. Ας χρησιμοποιήσουμε δύο παραδείγματα για να διερευνήσουμε τη διαφορά μεταξύ συλλογής και αποθησαυρισμού.

Μελέτη περίπτωσης 1: Λευτέρης

Ο Λευτέρης είναι ένας 51χρονος παντρεμένος ιδιοκτήτης επιχείρησης που περιγράφει εύκολα τον εαυτό του ως αρουραίο αγέλης. Συγκεκριμένα, ο Λευτέρης λατρεύει να αποκαθιστά, να συλλέγει και να εκθέτει έπιπλα αντίκες. Ο Λευτέρης και η σύζυγός του περνούν περίπου τα μισά Σαββατοκύριακα ταξιδεύοντας σε καταστήματα με αντίκες αναζητώντας σπάνια έπιπλα αντίκες. Αγαπούν αυτά τα Σαββατοκύριακα και τα αντιμετωπίζουν ως διασκεδαστικές αποδράσεις από την πόλη.

Αν και ο Λευτέρης αγαπά τα έπιπλα αντίκες, είναι ένας απαιτητικός πελάτης. Συχνά θα φύγει με άδεια χέρια αν δεν βρει ακριβώς αυτό που θέλει και σπάνια αγοράζει έπιπλα παρορμητικά. Τούτου λεχθέντος, με περισσότερα από 25 χρόνια αφιερωμένα στη συλλογή και την αποκατάσταση αντίκες, ο Λευτέρης έχει συγκεντρώσει μια εξαιρετικά μεγάλη συλλογή. Ευτυχώς για τον ίδιο, η επιτυχία της επιχείρησής του τού έδωσε τα μέσα να χτίσει μια μεγάλη προσθήκη στο σπίτι του που χρησιμοποιείται αυστηρά για την αποκατάσταση και την επίδειξη των αντικών του.

Πολύ λίγο από μέρος του σπιτιού του Λευτέρη διαθέτει έπιπλα αντίκες, προς ανακούφιση της συζύγου του. Προτιμά να εκθέτει τη συλλογή του τακτοποιημένα ανά κατηγορία στους καθορισμένους χώρους του σπιτιού του. Περιστασιακά, αλλά συνήθως απρόθυμα, ο Λευτέρης θα πουλήσει παλιά κομμάτια για να ανοίξει τον δρόμο για νέες αγορές. Πάνω απ ‘όλα, βρίσκει τη συλλογή και την αποκατάσταση επίπλων μια ευπρόσδεκτη απόδραση από την επιχείρησή του, η οποία του παίρνει τον περισσότερο χρόνο.

Μελέτη περίπτωσης 2: Λυδία

Η Λυδία είναι μια 61χρονη διαζευγμένη συνταξιούχος που επίσης περιγράφει τον εαυτό της ως αρουραίο. Ξοδεύει σχεδόν όλη της την εβδομάδα και τα Σαββατοκύριακα επισκεπτόμενη υπαίθριες αγορές, πωλήσεις γκαράζ, καταστήματα δολαρίων και πωλήσεις ακινήτων αναζητώντας αυτό που περιγράφει ως «θησαυρούς».

Οι φίλοι της Λυδίας μπερδεύονται με τη γοητεία της με αυτούς τους λεγόμενους «θησαυρούς», καθώς σχεδόν πάντα φαίνεται να είναι αντικείμενα που οι περισσότεροι θα θεωρούσαν σκουπίδια. Για παράδειγμα, η Λυδία έχει μια εκτενή συλλογή από παλιές πλαστικές σπάτουλες, πλαστικά δοχεία, εφημερίδες και σπασμένα φωτιστικά. Επιπλέον, μαζεύει σωρούς από παλιά φυλλάδια και εφημερίδες για να μην πάει χαμένο το χαρτί.

Παρόλο που οι τάσεις της Λυδίας άρχισαν αρκετά συγκρατημένα στα είκοσί της, μετά τη συνταξιοδότησή της η συλλογή του συγκεκριμένου τύπου αντικειμένων άρχισαν να υπερβαίνει το φυσιολογικό. Μέσα σε τρία χρόνια είχε μόνο ένα μικρό μονοπάτι ανάμεσα στην κουζίνα, την κρεβατοκάμαρα και το μπάνιο που ήταν καθαρό από ακαταστασία. Όταν πέθανε η μητέρα της, η Λυδία πήρε όλα τα υπάρχοντα της μητέρας της και τα μάζεψε στο υπόγειό της, που ήταν ήδη γεμάτο.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο σύζυγος της Λυδίας γρήγορα βαρέθηκε και έφυγε και πολλοί φίλοι σταματούν να επισκέπτονται. Όταν οι φίλοι που έχουν φύγει προσπαθούν να της προτείνουν ένα καθάρισμα του σπιτιού της, θυμώνει πολύ και αναρωτιέται γιατί οι άνθρωποι απλώς δεν την αφήνουν ήσυχη. Επιπλέον, εξοργίζεται όταν ο γιος της προτείνει να ελέγξουν τα κουτιά της μητέρας της και να πετάξουν έξω πράγματα που δεν είναι χρήσιμα. Απλώς δεν μπορεί να φανταστεί να αποχωριστεί κάποιο από τα αντικείμενα στο σπίτι της. Φοβάται να πετάξει κάτι που μια μέρα μπορεί να είναι χρήσιμο και έχει έντονο συναισθηματικό δέσιμο με πολλά από τα αντικείμενα, ιδιαίτερα εκείνα που ανήκαν στη μητέρα της.

Η Ανάλυση: «Αρουραίος», συλλέκτης ή και τα δύο;

Τόσο ο Λευτέρης όσο και η Λυδία περιγράφουν τους εαυτούς τους ως «αρουραίος». Ωστόσο, είναι σαφές ότι η αγάπη του Λευτέρη να συλλέγει έπιπλα αντίκες, αν και είναι σίγουρα σημαντική, έχει ελάχιστη έως καθόλου επίδραση στην καθημερινή του λειτουργία. Συγκεκριμένα, αν και η συλλογή του είναι μεγάλη, έχει τα μέσα να αποθηκεύσει αυτή τη συλλογή αποτελεσματικά και με ασφάλεια και δεν δημιουργεί ακαταστασία στο σπίτι του. Επιπλέον, παρόλο που ο ίδιος, και σε κάποιο βαθμό η σύζυγός του, λατρεύουν τη συλλογή επίπλων, είναι τόσο απασχολημένος με την συλλογή των αντικειμένων που η διεύθυνση της επιχείρησής του έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα. Ο Λευτέρης ξέρει επίσης ότι πρέπει περιστασιακά να πουλά παλιά κομμάτια για να ανοίξει τον δρόμο για νέες προσθήκες στη συλλογή του. Τέλος, η συλλογή του δεν επιβαρύνει τη σχέση του με τη σύζυγό του.

Από την άλλη πλευρά, η συλλογή της Λυδίας έχει «διαλύσει τη ζωή της και κυριαρχείται από μια καταναγκαστική επιθυμία να συλλέγει σε μεγάλο βαθμό άχρηστα αντικείμενα. Είναι σημαντικό ότι δεν είναι σε θέση να πετάξει αντικείμενα που οι περισσότεροι άνθρωποι θα θεωρούσαν σκουπίδια και έχει έντονο συναισθηματικό δέσιμο με σχεδόν όλα τα αντικείμενα του σπιτιού της. Εξαιτίας αυτού, το σπίτι της είναι σχεδόν ακατοίκητο και αποτελεί κίνδυνο για αυτήν και για άλλους. Όπως συνηθίζεται μεταξύ των ανθρώπων που αποθησαυρίζουν, έχει λάθος εικόνα για τη φύση και τη σοβαρότητα του προβλήματός της. Πάνω απ ‘όλα, ο αποθησαυρισμός της οδήγησε στο τέλος του γάμου της, οι φίλοι της την εγκατέλειψαν και ο γιος της ήταν θυμωμένος μαζί της.

Συμπέρασμα

Έτσι, παρόλο που και οι δύο ομολογούν ότι είναι «αρουραίοι», τα συμπτώματα της Λυδίας συνάδουν πολύ με μια διαταραχή αποθησαυρισμού, ενώ ο Λευτέρης είναι κάποιος που είναι απλά πολύ παθιασμένος με τη συλλογή επίπλων αντίκες. Η Λυδία θα ήταν πολύ πιθανό να επωφεληθεί από μια συνεδρία με τον οικογενειακό της γιατρό ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για να ολοκληρώσει μια κλινική συνέντευξη και ιατρικό ιστορικό, προκειμένου να γίνει μια οριστική διάγνωση της ψυχαναγκαστικής αποθησαύρισης και να διερευνήσει τις επιλογές θεραπείας αποθησαυρισμού.

Εάν εσείς, ένα μέλος της οικογένειας ή κάποιος άλλος που γνωρίζετε έχετε την καταναγκαστική ανάγκη να συλλέξετε αντικείμενα που θεωρούνται ότι έχουν μικρή αξία από τους άλλους και έχει αντίκτυπο στην καθημερινή σας λειτουργία, ίσως είναι καιρός να σκεφτείτε να μιλήσετε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

 

• Τριχοτιλλομανία

Η τριχοτιλλομανία (Trichotillomania) (TTM), επίσης γνωστή ως διαταραχή τραβήγματος μαλλιών, είναι μια κατάσταση κατά την οποία το προσβεβλημένο άτομο επανειλημμένα βγάζει, στρίβει ή κόβει τρίχες από οποιοδήποτε μέρος του σώματος για μη αισθητικούς λόγους.

Τα άτομα με τριχοτιλλομανία θα αφαιρέσουν τρίχες στο κεφάλι καθώς και βλεφαρίδες, φρύδια ή/και τρίχες σε άλλα μέρη του σώματος, όπως η μασχάλη, το ηβικό, το πηγούνι, το στήθος ή τα πόδια. Μπορεί να τραβούν τα μαλλιά τους σκόπιμα ή ασυνείδητα.

Συμπτώματα

Η τριχοτιλλομανία μπορεί να έρθει και να παρέλθει, σταματά για μέρες ή και μήνες πριν εμφανιστεί ξανά. Η συμπεριφορά τραβήγματος μαλλιών έχει ακόμη (σπάνια) αναφερθεί ότι συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Η τριχοτιλλομανία ταξινομείται στο πιο πρόσφατο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5) ως μια ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Ενώ η τριχοτιλλομανία μπορεί να εκδηλωθεί διαφορετικά ανάλογα με το άτομο, έχει γενικά πέντε διακριτά χαρακτηριστικά:

1. Επαναλαμβανόμενο τράβηγμα μαλλιών με αποτέλεσμα την αισθητή απώλεια μαλλιών.
2. Μια αυξανόμενη αίσθηση έντασης αμέσως πριν το τράβηγμα μαλλιών ή κατά την προσπάθεια αντίστασης στη συγκεκριμένη συμπεριφορά.
3. Απόλαυση, ικανοποίηση ή ανακούφιση κατά την ενέργεια αυτή.
4. Η διαταραχή δεν εξηγείται καλύτερα από άλλη ψυχική διαταραχή και δεν οφείλεται σε γενική ιατρική κατάσταση όπως η γυροειδής αλωπεκία.
5. Η διαταραχή προκαλεί κλινικά σημαντική δυσφορία ή έκπτωση σε κοινωνικούς, επαγγελματικούς ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας του ατόμου.

Τα ακόλουθα τελετουργικά και μοτίβα συμπεριφοράς συχνά προηγούνται του τραβήγματος:

• Χτένισμα μαλλιών.
• Αίσθηση μεμονωμένων τριχών.
• Τράβηγμα τριχών.
• Οπτική αναζήτηση του τριχωτού της κεφαλής και της γραμμής των μαλλιών.

 

• Διαταραχή Εκχύλισης

 

Η διαταραχή εκχύλισης ή η διαταραχή αφαίρεσης δέρματος είναι μια ψυχιατρική διαταραχή όπου ένα άτομο έχει τον ψυχαναγκασμό να «πειράζει» επανειλημμένα το δέρμα του. Η διαταραχή εκχύλισης θεωρείται μια κατάσταση που σχετίζεται με επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές εστιασμένες στο σώμα (Body-focused repetitive behaviors) (BFRBs).

Τα BFRB είναι συμπεριφορές αυτο-περιποίησης, όπου ένα άτομο τραβάει, μαζεύει, ξύνει ή δαγκώνει τα μαλλιά, το δέρμα ή τα νύχια του. Η συχνότητα και η ένταση αυτών των συμπεριφορών μπορεί να βλάψει το σώμα και μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις όπως η τριχοτιλλομανία και η ονυχοφαγία.

Διαγνωστικά κριτήρια DSM-5

Για να διαγνωστεί με διαταραχή αποβολής, πρέπει να πληρούνται όλα τα ακόλουθα κριτήρια:

1. Επαναλαμβανόμενο μάζεμα δέρματος που οδηγεί σε δερματικές βλάβες.
2. Επανειλημμένες προσπάθειες διακοπής της συμπεριφοράς.
3. Τα συμπτώματα προκαλούν κλινικά σημαντική δυσφορία ή βλάβη.
4. Τα συμπτώματα δεν προκαλούνται από κάποια ουσία ή από ιατρική ή δερματολογική

            πάθηση.

5. Τα συμπτώματα δεν εξηγούνται καλύτερα από μια άλλη ψυχιατρική διαταραχή.

 

 

15. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

• Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας

Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας χαρακτηρίζεται από μακροχρόνια παραβίαση των κανόνων, των κοινωνικών κανόνων και των δικαιωμάτων των άλλων. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή συνήθως αρχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα κατά την παιδική ηλικία, έχουν δυσκολία να αισθάνονται ενσυναίσθηση για τους άλλους και στερούνται τύψεων για τις καταστροφικές συμπεριφορές τους.

• Αποφευκτική Διαταραχή Προσωπικότητας

Η αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας περιλαμβάνει σοβαρή κοινωνική αναστολή και ευαισθησία στην απόρριψη. Τέτοια συναισθήματα ανασφάλειας οδηγούν σε σημαντικά προβλήματα με την καθημερινή ζωή και τη λειτουργικότητα του ατόμου.

• Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας

Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας σχετίζεται με συμπτώματα όπως συναισθηματική αστάθεια, ασταθείς και έντονες διαπροσωπικές σχέσεις, ασταθής αυτοεικόνα και παρορμητικές συμπεριφορές.

• Εξαρτημένη Διαταραχή Προσωπικότητας

Η εξαρτημένη διαταραχή προσωπικότητας περιλαμβάνει ένα χρόνιο μοτίβο φόβου αποχωρισμού και μια υπερβολική ανάγκη φροντίδας. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή συχνά εμπλέκονται σε συμπεριφορές που έχουν σχεδιαστεί για να παράγουν ενέργειες φροντίδας σε άλλους.

• Ιστριονική Διαταραχή Προσωπικότητας

Η ιστριονική διαταραχή προσωπικότητας συνδέεται με μοτίβα ακραίας συναισθηματικότητας και συμπεριφορών αναζήτησης προσοχής. Τα άτομα με αυτή την πάθηση αισθάνονται άβολα σε περιβάλλοντα όπου δεν βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής, έχουν ταχέως μεταβαλλόμενα συναισθήματα και μπορεί να επιδίδονται σε κοινωνικά ακατάλληλες συμπεριφορές που έχουν σχεδιαστεί για να τραβούν την προσοχή των άλλων.

• Διαταραχή ναρκισσιστικής προσωπικότητας

Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας συνδέεται με ένα διαρκές πρότυπο υπερβολικής αυτοεικόνας, εγωκεντρισμού και χαμηλής ενσυναίσθησης. Τα άτομα με αυτή την πάθηση τείνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για τον εαυτό τους παρά για τους άλλους.

• Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή Προσωπικότητας

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας είναι ένα διάχυτο μοτίβο ενασχόλησης με την τάξη, την τελειομανία, την ακαμψία και τον νοητικό και διαπροσωπικό έλεγχο. Αυτή είναι μια διαφορετική κατάσταση από την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD).

• Παρανοϊκή Διαταραχή Προσωπικότητας

Η παρανοϊκή διαταραχή προσωπικότητας χαρακτηρίζεται από δυσπιστία προς τους άλλους, ακόμη και την οικογένεια, τους φίλους και τους ερωτικούς συντρόφους. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή αντιλαμβάνονται τις προθέσεις των άλλων ως κακόβουλες, ακόμη και χωρίς καμία απόδειξη ή αιτιολόγηση.

• Σχιζοειδής Διαταραχή Προσωπικότητας

Η σχιζοειδής διαταραχή προσωπικότητας περιλαμβάνει συμπτώματα που περιλαμβάνουν την απόσπαση από τις κοινωνικές σχέσεις. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή κατευθύνονται προς την εσωτερική τους ζωή και συχνά αδιαφορούν για τις σχέσεις. Γενικά, εμφανίζουν έλλειψη συναισθηματικής έκφρασης και μπορεί να φαίνονται ψυχροί και απόμακροι.

• Σχιζοτυπική Διαταραχή Προσωπικότητας

Η σχιζοτυπική διαταραχή προσωπικότητας παρουσιάζει εκκεντρότητες στην ομιλία, τις συμπεριφορές, την εμφάνιση και τη σκέψη. Τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορεί να βιώσουν περίεργες πεποιθήσεις ή μαγική σκέψη, καθώς και δυσκολία στη δημιουργία σχέσεων.